بنزین محصولی است که از تصفیه نفت خام درپالایشگاهها تولید میشود. زنجیره های هیدرو کربن باطولهای متفاوت بدست می آید که این زنجیره های جدا از هم با ترکیب شدن با یکدیگر سوختهای متفاوتی چون بنزین، گازوییل، نفت سفید وغیره حاصل میگردد. این سوخت نخستین بار در آلمان بنزین نامیدند این نام از ماده شیمیایی بنزن گرفته شده اما در بیشتر کشورهای مشترک المنافع بریتانیا به استثنای کانادا از کلمه پترول به معنی روغن سنگ استفاده می گردد.
عبارت گازولین عمدتا در آمریکای شمالی به کار میرودکه معمولادر کاربرد های محاوره ای گاز گفته میشود.بنزین با چگالی ۰.۷۱۹گرم برسانتی متر مکعب سبک تر از آب میباشد وروی آب قرار میگیرد.
اکتان یا همان مقاومت در برابرخودسوزی یا کوبش در موتور است که قابلیت متراکم شدن بسیار بالایی دارد پس بنزینی که دارای مقادیر بسیار بالایی از اکتان را داشته باشد بنزین بسیار خوبی است.
هرچه ارتفاع ازسطح دریا بالاتر باشد سوخت دیر تر دچارخودسوزی می شود که مانند این است که عدد اکتان بنزین بالاتر باشد.
هرچقدر به میزان رطوبت هوا اضافه شود شاهد بالاتر رفتن اکتان بنزین هستیموهمینطور هرچقدر دمای هواکاهش پیدا کند دوباره شاهد افزایش عدد اکتان خواهیم بود
نسبت تراکم موتور،آوانس وریتارددلکو،میزان کارکردموتور،دمای موتور…
محصولات نفتی مانند بنزین به لحاظ ظاهری همگی شفاف وبی رنگ وشبیه به آب هستندو به راحتی قابل تشخیص نیستندکه برای متمایز شدن محصولات نفتی وتشخیص راحت تر آن ها از یکدیگر ،مقدار اندکی رنگ مخصوص به هریک از این محصولات اضافه می شود.
رنگ بنزین محصولی ساده است که درمراحل فرآیند پالایش و پخش به آن افزوده می شود.رنگ قرمز بیشترین مصرف را برای بنزین معمولی دارد.
مسلما با توجه به شرایط سخت تر آزمایش در روش MON ، نسبت به روش RON برای یک بنزین مشابه، عدد بدست آمده از آزمایش به روش RON عدد بیشتری خواهد بود.
ممکن است بنزینی بدلیل نوع افزودنی ها و مواد بکار رفته جهت بالا بردن اکتان در شرایط آزمایش RON، عدد بالایی از اکتان را ارائه دهد اما در شرایط سخت تر، توانایی مقابله بسیار کمتری نسبت به تراکم پذیری داشته باشد و عدد حاصل از آزمایش MON بسیار پایین باشد، پس در مقایسه چند نوع بنزینی که عدد اکتان RON مشابهی دارند، بنزینی که عدد اکتان MON آن کمتر از دیگران باشد، بنزین مرغوب تری است….
با وجود این که مبنا قرار دادن عدد بدست آمده از آزمایش RON بعنوان عدد اکتان، چندان صحیح به نظر نمی رسد، در اروپا و اکثر کشورها از جمله ایران، عدد RON مبنای مشخص نمودن میزان اکتان بنزین می باشد.
(در آمریکا با استفاده از فرمول RON+MON)/۲) و بدست آمدن عدد جدیدی به نام PON یا Pump Octane Number این مشکل تا حدی حل شده است.)
تغییر شرایط محیطی ، باعث بالا و یا پایین رفتن اکتان بنزین میشود.
یکی از این موارد ارتفاع از سطح دریا ست، عدد اکتان برای هر بنزین براساس آزمایش انجام شده در محلی هم سطح دریا مشخص میگردد و هرچه این آزمایش در ارتفاع بیشتری انجام گیرد (به فرض ثابت ماندن دیگر پارامترها) عدد اکتان بهتری به دست خواهد آمد.
یعنی اگر خودرویی با بنزینی که برفرض مثال اکتان ۸۲ (در سطح دریا) دارد را به محلی در ارتفاع مثلا ۱۰۰۰ متر بالاتر از سطح دریا (فرضا دارای دما و رطوبت یکسان) منتقل نماییم ؛ خواهیم دید موتور این خودرو در ارتفاع ۱۰۰ متری بسیار دیرتر دچار ناک می شود تا در محل هم سطح دریا….
(به طور تقریبی تا ارتفاع ۱۸۰۰ متری از سطح دریا به ازای هر ۳۰۰ متر افزایش ارتفاع ۱.۴ به عدد اکتانRON اضافه می گردد و در ارتفاع بالای ۱۸۰۰ متر این میزان به ۲.۵ عدد در ازای هر ۳۰۰ متر افزایش ارتفاع تبدیل میشود)
اما ارتفاع تنها عامل جوی تاثیر گذار در اکتان نیست و میزان رطوبت و دمای هوا نیز از دیگر عوامل جوی موثر بر اکتان می باشند. افزایش ۱ گرم آب در هر کیلوگرم هوای خشک ۰.۲۵ تا ۰.۳۲ به عدد اکتان MON می افزاید و کاهش هر ۵.۶ درجه سانتیگراد دمای محیط نیز ۰.۴۴ تا ۰.۵۵ عدد اکتان MON را افزایش می دهد، پس نتیجه دیگر این که در زمستان اکتان پایین تری لازم است تا تابستان و یک سوخت مشابه در شرایط مشابه از نظر رطوبت و محل آزمایش، در زمستان دیرتر دچار خودسوزی می شود تا در تابستان.
البته از آنجائیکه تاثیر ارتفاع بر اکتان نسبت به تاثیر رطوبت و دما بسیار بیشتر است، اگر بنزین مناطق کنار دریا ( شمال و جنوب ) را نیز با اکتان بالاتری عرضه نمایند ؛ تعمیرات خودروها در این مناطق بدلیل استفاده از اکتان بالاتر به تاخیر خواهد افتاد.
از دیگر موارد موثر در عدد اکتان میتوان به مواردی چون نسبت تراکم موتور، آوانس و ریتارد کار کردن آن، میزان کارکرد موتور، دمای موتور، نسبت بنزین و هوا و مواردی از این دست، اشاره نمود.
